Tràng hạt có nguồn gốc từ Ấn Độ và đã trở thành một vật quan trọng trong đời sống tín ngưỡng, văn hóa của người dân Ấn Độ cổ. Trong Phật giáo, tràng hạt là vật tùy thân của các hành giả giúp họ chú tâm vào trì niệm, đi sâu hơn vào các trạng thái của định để làm phát khởi tuệ giác.
1, Nguồn gốc của tràng hạt
Tràng hạt không chỉ được sử dụng trong Phật giáo mà người ta còn thấy tràng hạt được sử dụng trong lúc cầu nguyện của Bà la môn giáo. Ngoài ra, người Ấn giáo theo thờ thần Siva cũng dung tràng hạt được xâu từ loại hạt có tên là rudraka.
Trong Kinh điển Phật giáo, nguồn gốc của tràng hạt và lần chuỗi hạt khi niệm Phật căn cứ vào sự khai thị của Đức Phật đối với vua Ba Lưu Ly theo Kinh Mộc Hoạn Tử. Các tăng sĩ thường mang tràng hạt bên người như một bảo bối, một pháp khí hỗ trợ họ trên con đường tu học Phật pháp.
Bảo bối của người tu học Phật pháp.
2, Tràng hạt có bao nhiêu hạt?
Theo Kinh Mộc Hoạn Tử, tràng hạt gồm 108 hạt. Con số này tượng trưng cho 108 phiền não bao gồm 88 kiến hoặc, 10 tư hoặc và 10 triền.
Theo Kinh Đà Ra Ni Tập quyển 2 phẩm Tác Châu Pháp Tướng, tràng hạt có 4 loại: 108 hạt, 54 hạt, 42 hạt, 21 hạt.
Kinh Sổ Châu Công Đức nêu ra 4 loại chuỗi, đó là 108 hạt, 54 hạt, 27 hạt và 14 hạt.
Theo Kinh Kim Cang Đảnh Du Già Niệm Châu thì lấy chuỗi 1.080 hạt làm chuỗi bậc thượng, chuỗi 108 hạt làm chuỗi tối thắng, chuỗi 54 hạt làm chuỗi bậc trung, chuỗi 27 hạt làm chuỗi bậc hạ.
Phẩm Sổ Châu Nghi Tắc trong Kinh Văn Thù Nghi Quỹ cho rằng: Chuỗi bậc thượng là 108 hạt, chuỗi bậc trung là 54 hạt, chuỗi bậc hạ là 27 hạt, chuỗi tối thượng là 1.080 hạt.
Tràng hạt có 108 hạt là phổ biến nhất.
3, Ý nghĩa của tràng hạt
Căn cứ vào số lượng hạt trong tràng hạt mà ý nghĩa của nó cũng khác nhau:
Chuỗi 108 hạt có ý nghĩa biểu thị cho cầu chứng 108 pháp Tam Muội mà đoạn trừ 108 phiền não.
Chuỗi 54 hạt có ý nghĩa biểu thị cho 54 cấp vị quá trình tu hành của Bồ Tát, bao gồm Thập Tín, Thập Hạnh, Thập Trú, Thập Hồi Hướng, Thập Địa và Tứ Thiện Căn Nhân Địa.
Chuỗi 42 hạt có ý nghĩa biểu thị cho 42 cấp vị quá trình tu hành của Bồ Tát, bao gồm Thập Hạnh, Thập Trú, Thập Địa, Thập Hồi Hướng và Đẳng Giác, Diệu Giác.
Chuỗi 27 hạt có ý nghĩa biểu thị cho 27 cấp vị của Tiểu Thừa tu hành Tứ Hướng Quả, đó là 18 bậc Hữu Học của Tứ Hướng Tam Quả và 9 bậc Vô Học của Đệ Tứ Quả A La Hán.
Chuỗi 21 hạt có ý nghĩa biểu thị cho 21 vị, đó là Thập Địa, Thập Ba La Mật và quả vị Phật.
Chuỗi 14 hạt có ý nghĩa biểu thị cho 14 Pháp Vô Úy của Bồ Tát Quán Thế Âm.
Chuỗi 1.080 hạt có ý nghĩa biểu thị cho 10 cảnh giới, mỗi cảnh giới đều có 108.
Ý nghĩa của tràng hạt phụ thuộc vào số lượng hạt.
4, Công dụng của tràng hạt
Tràng hạt là một vật dụng phổ biến trong nhiều nền văn hóa trên thế giới. Trong Phật giáo, tràng hạt thường dùng để niệm Phật. Tay lần chuỗi hạt để ghi nhớ mỗi một hạt là niệm một câu hiệu Phật đồng thời cũng là cách ghi nhớ số để không nhầm lẫn.
Tràng hạt giúp Phật tử tĩnh tâm khi niệm Phật.
5, Tràng hạt được làm bằng gì?
Chất liệu dùng để chế tạo tràng hạt có thể nói là vô cùng phong phú, đa dạng, có thể là khoáng vật hoặc thực vật. Tuy nhiên, chất liệu có thể chế tạo tràng hạt niệm phật được ghi chép trong kinh điển Phật giáo rất ít. Dưới đây là những loại tràng hạt được chế tạo từ “thất bảo” được cho là tôn quý nhất:
Tràng hạt vàng
Vàng là báu vật có giá trị với những đặc tính chôn lâu không thay đổi, luyện nhiều không nhẹ. Tràng hạt được làm từ vàng thể hiện sự tôn quý của chủ nhân.
Tràng hạt bạc
Bạc màu trắng trong và sáng lấp lánh nhưng dễ bị oxy hóa hình thành một lớp màu đen nên thường xuyên phải lau chùi mới giữ được vẻ sáng bóng. Vì thế mà dùng bạc làm tràng hạt, nếu lâu ngày không dùng thì dễ bị đen khiến người ta nghĩ đến câu nói “phải luôn luôn lần tràng hạt, không được để cho nó đen đi”.
Tràng hạt lưu ly
Lưu ly là đá quý có màu xanh lấp lánh, có tác dụng “đồng hóa”. Chuỗi hạt làm từ lưu ly đại biểu cho đức “đồng hóa” của chư Phật nên được đệ tử Phật giáo hết sức quý trọng.
Tràng hạt xà cừ
Trong “thất bảo”, xà cừ đại diện cho màu trắng. Niệm phật bằng tràng hạt xà cừ giúp bản thân không nhiễm tạp tâm địa, đồng thời nhắc nhở bản thân không bị ngoại cảnh thay đổi.
Tràng hạt mã não
Mã não đa dạng về chủng loại, màu sắc phong phú thích hợp để làm tràng hạt niệm Phật.
Tràng hạt hổ phách
Hổ phách tượng trưng cho sự tôn quý, cát tường. Chuỗi tràng hạt được làm từ hổ phách là thánh vật cực đẹp mà các đệ tử Phật dùng để cúng Phật, niệm Phật.
Tràng hạt san hô
San hô được hình thành tự nhiên trai qua hàng trăm nghìn năm nên được các nhà giám định châu báu đánh giá cao. San hô có 3 màu chính là đỏ, trắng, đen. Chuỗi hạt làm từ san hô có tác dụng tránh tà, gặp hung hóa cát nên được nhiều người ưa chuộng.
Tràng hạt là vật không thể thiếu của Phật tử khi niệm Phật. Nó giúp người Phật tử tĩnh tâm niệm Phật, không bị ảnh hưởng bởi môi trường xung quanh.
